Uzay Kafes Sistemlerinin Gelişimi
Uzay kafes sistemleri, geniş açıklıklara sahip yapılarda kolonsuz bir taşıyıcı sistem oluşturmak için tasarlanmış, 3 boyutlu, hafif ve sert taşıyıcı sistemlerdir. Geometrik bir şekilde birbirine bağlanan doğrusal elemanlardan ve düğüm noktalarından oluşan bu sistemler, bir örüntü oluşturarak geniş yapıların inşa edilmesinde kolaylık sağlamaktadır.
Uzay kafes strüktürlerindeki bu modüler sistem yapının tasarımına uygun olarak kare, dikdörtgen, üçgen veya altıgen şeklinde olabildiği için, tasarım aşamasında esneklik sağlamaktadır. İlhamını doğadan alan bu sistem, doğada çokça gözlemleyebildiğimiz örüntü, geometri ve 3. boyut gibi terimlerin yapıya yansımasıdır. ‘Organik mimarinin’ ihtiyaçlarını karşılayabilecek özgürlüğü sağlayabilmektedir, estetik yapısı ile de günümüzde oldukça avantaj sağlayan bir sistemdir. Bunun yanı sıra kolay kurulum ve nakliye özellikleri sayesinde ekonomik de bir tercihtir.
Uzay kafes sistemlerinin ilk örneğini Dr. Ing.Max Mengeringenhausen 1900’lerin ilk yarısında geliştirmiştir ve 1942 yılında piyasaya sürmüştür. Piyasaya sürüldüğü andan itibaren kullanılmaya başlanan ilk uzay kafes sistemi, çok kısa sürede büyük hacimlerde üretilmiştir.
Dr.Max Mengeringenhausen’in tasarımı olan bu ilk örnek, 26 yüzeye sahip, görüntü olarak küreyi andıran bir düğüm noktası ve bu birleşim merkezine bağlanan 18 doğrusal parçadan oluşan bu sistem, maksimum 40 metreye kadar açıklık geçmiştir. Kolay bir anlatımla işçiler tarafından montaj yapılabilmesinin yanı sıra demonte edilebilir bir yapıya sahip olması da bu strüktürün avantajlarındandır.
Dr.Max Mengeringenhausen’in ilk uzay kafes modelinden sonra birçok farklı tasarım geliştirilmiştir. 2. bir örnek olarak, Fransa’da üretilen prefabrik piramit model. Piramitlerin iki katmanlı halde kurulması ile daha geniş açıklıklara ulaşabilmektedir. Bir başka örnek ise Mannesmann AG tarafından tasarlanan bir diğer uzay kafes modeli. Boş bir bağlantı noktası ve içine geçirilebilen doğrusal elemanlardan oluşmaktadır. Demonte edilmesi mümkün değildir ve yalnızca çatı için taşıyıcı sistemdir.
Bu üç örnek dışında daha pek çok farklı modele sahip olan uzay kafes sistemlerinin kullanımı, avantajları ve sunduğu kolaylıklar sayesinde her geçen gün daha da yaygınlaşmaktadır.
